İslâm'da Talâk'ın Ruhu

Kadın ya para isteğiyle onu âciz bir durumda bırakacak, yahut da yeni kötülüklerle tehdit edecektir...» Ve şöyle bitirir: «Cismanî ayrılık bir hastalık yerine, bir başka hastalığı celbeder. Keza, birbirinden nefret eden eşler, birleşip yeni bir evlilikle hayatlarını devam ettirecek bir durum ortaya koymaz. Bunun yanında kocanın bir başkasıyle üzülerek de olsa kötü durumlara düşmesine sebep olur. Hatta erkek ve kadının bu ayrılık devresinde daha öncesinden fazla kötülük işlemeleri de mümkündür.
İslâm, talâk'ı kötülemek ve insanları nefret ettirmekle beraber mübah kılmıştır. Hz. Peygamber’den rivayet olunan bir hadîste: «Allah’ın hiç sevmediği helâl, talâktır.»46 buyurulmuştur.
Talâk, bazılarının zannettiği gibi, müslüman erkeğin nefsinin arzularına uyarak, karısını boşaması değildir. Bu yoldaki sözler, İslâm şeriatında talâk müessesesini kötüleme gayesine matuftur.
Kur'ân, boşamayı zarurî kılan bazı sebepler zikretmekle beraber, hepsini belirtmediği gibi, tahdit de etmez. Boşanmayı kabul eden Batılı milletler, boşanma sebeplerinde ittifak etmemiş oldukları halde, muhtelif asırlara, gelişmiş-gelişmemiş birçok millete hitap eden İslâm gibi umumî bir din nasıl olur da zaman, mekân ve beşerin tabiatına göre değişecek sebepleri tahdit eder? Kur'ân'da boşanma sebeplerinden biri, karı-kocanın hakikaten ayrılmak ve beraberliği devam ettirmemek istemeleridir. Kur’ân’a göre, her türlü anlaşmazlık bir talâk sebebidir. Fakat Kur’ân, evlilik hayatının devamını imkânsız kılan, devamlı geçimsizlik ve anlaşmazlığa dikkati çeker. Allah bu geçimsizlik ve anlaşmazlığa dikkati çeker. Allah bu geçimsizlik ve anlaşmazlık halini, «şikak» olarak isimlendirir. Bu kelime, bir bütünün iki parçaya ayrılıp alâkanın kesilmesini belirtir. Bu konu Kur’ân’da şöyle belirtilir: «Eğer karı-kocanın aralarının açılmasından endişeye düşerseniz, o vakit erkeğin ailesinden bir hakem, kadının ailesinden de bir hakem gönderin. Bunlar barıştırmak isterlerse Allah, aralarında onları muvaffak kılar. Şüphesiz Allah hakkıyle bilir, her şeyden haberdardır.»47 Kur’ân, geçimsizlik konusunda erkek ve kadını müsavî tutmaktadır. «... aralarının açdması» ifadesi bunu belirtir. Bu tak-
(46) Hadisi Ebu Davut ve en-Nesai rivayet etmiştir.
(47) Nisâ 35